Kuran-ı Kerim\'de tevbe kavramı
Bakara suresi ayet 37
Derken Adem, Rabbinden (birtakım) kelimeler aldı. Bunun üzerine (Allah da) tevbesini kabul etti. Şüphesiz O, tevbeleri kabul edendir, esirgeyendir.
Hz. Adem (a.s.) bu günahına pişman olup Allah\'a yönelerek tövbe etmek istediğinde, Allah\'tan bağışlanma dilemek için uygun kelimeler bulamadı. Allah da, pişman olduğu için ona acıdı ve ona gerekli sözleri öğretti.
Arapça tövbe kelimesi \"geri dönmek\" ve \"yönelmek\" anlamlarına gelir. İnsana uygulandığında, onun isyandan itaate döndüğü anlamına gelir. Allah\'a atfedildiğinde, O\'nun kuluna yönelip affettiği anlamına gelir.
Kur\'an burada günahın sonuçlarının kaçınılmaz olduğu ve her insanın işlediği günahın cezasını öyle veya böyle çekeceği teorisini reddeder. Bu, insanların uydurduğu ve insanlığa zarar veren yanlış teorilerden biridir. Bu teori, doğru varsayıldığında, insan bir günah işlese artık düzelme ümidini tamamen yitirir, demeye gelir. Geçmişte işlediği bir günahtan pişman olsa ve onu düzeltmenin yollarını arasa ve hayatında birçok iyi değişiklikler yapsa da, bu teori onu ümitsizliğe boğar:
Senin için hiçbir ümit yok, sonsuza dek suçlusun, geçmişte yaptıklarının cezasını çekeceksin. Bunun aksine Kur\'an şöyle der: \"Bir günahı cezalandırmak veya fazileti mükâfatlandırmak tamamen Allah\'ın elindedir. Eğer iyi bir işten ötürü mükâfatlandırılmışsanız, bu sizin iyi davranışınızın doğal bir sonucu değil, aksine Allah\'ın lütfudur. O mükâfatlandırıp, mükâfatlandırmama konusunda son söze sahiptir. Aynı şekilde bir günahtan ötürü cezalandırılmışsanız, bu, günahınızın kaçınılmaz bir sonucu değildir.
Çünkü Allah, cezalandırmaya veya affetmeye kâdirdir. Elbette Hüküm ve Hikmet sahibi olan Allah bu kudretini gelişigüzel kullanmaz; bilâkis, kişinin niyetini gözönünde bulundurur. Eğer iyi bir davranışı mükâfatlandırırsa, ancak kulunun iyi amelleri, kendi rızasını kazanmak için işlediğini gördüğünde mükâfatlandırır. Ve eğer görünürde iyi olan bir davranışı reddederse, onun samimi olmadığını bildiği için reddeder. Aynı şekilde, bir suçu isyan amacıyla işledikten sonra, pişmanlık yerine daha çok suç işleme isteği doğuran bir suçu cezalandırır. Bunun yanısıra kullarının içtenlikle pişman olduğu ve artık daha iyi ameller işlemeye karar verdikleri günahlarını affeder ve rahmetini gösterir.
O halde günahların sonucunun kaçınılmaz olduğunu savunan görüşü reddetmek, günahkârların düzelmesi için yeni ümit kapılarını açmaktadır. Günahlarını (bir rahip önünde değil, Rableri önünde) itiraf edip, isyanlarından utanç duydukları, isyankâr tutumlarını bırakıp itaatkâr bir tavır takındıkları sürece en büyük günahkârlar ve en azılı kâfirler bile Allah\'ın bağışlamasından ümit kesmemelidirler.
-----------
Bakara suresi ayet 54
Hani Musa, kavmine: \"Ey kavmim, gerçekten siz, buzağıyı (tanrı) edinmekle kendinize zulmettiniz. Hemen, kusursuzca yaratan (gerçek ilah)ınıza tevbe edip nefislerinizi öldürün: bu, yaratıcınız katında sizin için daha hayırlıdır\" demişti. Bunun üzerine (Allah) tevbelerinizi kabul etti. Şüphesiz O tevbeleri kabul edendir, esirgeyendir.
\"Hani Musa kavmine dedi ki; \"Ey kavmim, sizler buzağıyı ilâh edinmekle kendinize zulmettiniz. Gelin, yaratıcınıza tevbe edin ve nefislerinizi öldürün. Yaratıcınız katında bu sizin için hayırlıdır.\"
\"Nefislerinizi öldürün\". Yani içinizdeki itaatkârlar, asileri öldürsün. Bunu yapan, hem asiyi ve hem de kendini arındırmış olur. Bu ağır kefaret ile ilgili rivayetler, olayı böyle anlatır. Gerçekten ağır ve uygulaması son derece zor bir yükümlülük. Kardeşin kardeşi öldürmesi...
İnsanın gönüllü olarak kendi kendini öldürmesi gibi birşey. Fakat bu kefaret biçimi her türlü kötülüğe balıklama dalan, hiçbir yasaktan kaçınmayan sözkonusu sefil ve perişan karakter için gerekli bir uslandırma, yola getirme metodu oluyor. Eğer onlar yasaktan kaçınsalardı, peygamberleri gözlerden kaybolunca buzağıya tapmazlardı. Madem ki, sözle kötülükten el çekmiyorlardı, zor kullanılarak kötülükten alıkonsunlar, uslanmalarını sağlayarak bu yolla kendilerine yararlı olacak sözkonusu ağır fidyeyi ödesinlerdi.
İşte o anda, yani isyanlarından arınmalarından sonra, yüce Allah\'ın rahmeti kendilerine yetişiyor:
\"Allah da tevbenizi kabul etti. Hiç kuşkusuz O, tevbeleri kabul edendir ve merhametlidir.\"
Fakat yahudi aynı yahudidir. Katı kalpliliği, maddeci zihniyeti ve gayb sızmalarına kapalı his dünyası bakımından her dönemin yahudisi aynıdır
------------
Bakara suresi ayet 128
Rabbimiz, ikimizi sana teslim olmuş (Müslümanlar) kıl ve soyumuzdan sana teslim olmuş (Müslüman) bir ümmet (ver). Bize ibadet yöntemlerini (yer veya ilkelerini) göster ve tevbemizi kabul et. Şüphesiz, Sen tevbeleri kabul eden ve esirgeyensin.\"
Rabbimiz, ikimizi de emrine teslim olan, itaatine boyun eğen kıl da sana başka şeyleri eş koşmayayılm. Aynı şekilde soyumuzdan da, senin emirlerine teslim olan, senin itaatine boyun eğen bir ümmet meydana getir. Ey rabbimz, bize, Hacla ilgili ibadet yerlerimizi göster. Nasıl tavaf yapacağız, nasıl sa´y yapacağız, Arafatta nasıl vakfe yapacağız, şeytanı nasıl taşlayacağız? Bunları bize öğret. Geçmişte yaptıklarımızı affet. Çünkü sen, af ve mağfiretinle lütufla bulunan ve çok merhabet edensin.
* Âyet- kerimede geçen ve \"Rabbimiz bize ibadet yerlerimizi göster.\"
diye tercüme edilen cümlesi iki şekilde okunmuştur. Bir kıraat şekline göre bu cümlenin mânâsı: \"Sen bizim gözümüze göster.\" demektir. Âyet-i bu kıraat üzere okuyanlar, Hz. İbrahim ve İsmail´in, kendilerine gösterilmesini istedikleri \"Menasik\"ten neyin kastedildiği hakkında farklı görüşler zikretmişlerdir.
a- Katade ve Süddiye göre burada zikredilen \"Menasik\"ten maksat, Hacda ibadet yapılan yerlerdir. Bu hususta Süddiden, şunları söylediği rivayet edilmektedir: \"İbrahimİe İsmail, Kâbenin yapımını bitirdikten sonra Allah teala İb-rahime: \"Sen insanlara Haccın farz olduğunu ilan et.\" diye emretti. İbrahim de Mekkenin iki dağının arasından şöyle seslendi, \"Ey insanlar, Allah sizlere, beytini Haccetmenizi emretti.\"
Bu sesleniş her müminin kalbine girdi ve onu işiten herkes ve her şey \"Emrine hazırım, emrine hazırım, emrine hazırım, emrine hazırım rabbim.\" diye cevap verdi. Ve gidebi*lenler Ifacca gittiler. Ondan sonr Allah teala İbrahime Arafata çıkmasını emretti ve Araf atı ona anlattı. İbrahim Arafata giderken Akabeye vardı. Orada, birinci Cemrede karşısına şeytan çıktı. İbrahim Şeytana yedi taş attı. Attığı her taşla beraber tekbir getirdi. Şeytan oradan kaçıp ikinci Cemreye gitti. İbrahime orada da engel olmak istedi. İbrahim orada da tekbir getirerek şeytanı taşladı. Şeytan üçüncü Cemre yerine gitti. İbrahim orada da tekbir getirerek şeytanı taşladı.
Şeytan İbrahime engel olamayacağını anlayınca önünden çekildi. İbrahim ise nereye gideceğini bilmiyordu. Yürümeye devam etti. \"Geçiş yeri anlamına gelen { ju^Jı .´y )Zülmecaz´a vardı. Oraya baktı. Fakat oranın, kendisine vasfedi-len Arafat olmadığını gördü. Oradan geçip gitti. Bu sebeple oraya \"Zülmecaz\" adı verildi. İbrahim, devam edip Arafata vardı. Orayı görünce kendisine vasfe-dilen yer olduğunu anladı. \"Burayı tamdım.\" dedi. Bu nedenle bu yere \"Tanımak\" anlamına gelen \"Arafat\" adı verildi. İbrahim Arafatta akşama kadar vakfe yaptı. Akşam olunca da namazların birleştirildiği (Akşam ve yatsı namazlannm birlikte kılındığı) Müzdelifeye vardı. Orada da vakfe yaptı. Oranın adına \"Birbirine yaklaştırma\" anlamına gelen \"Müzdelife\" adı verildi. Sonra İbrahim devam edip, daha önce şeytanla ilk karşılaştığı yere vardı. Oraya yedi taş attı. Sonra Minaya geri döndü ve orada geceledi. Böylece Haccı bitirmiş oldu.
b- Ata ve Mücahide göre ise, bu kıraatta kurbanların kesildikleri yer demektir. Bu görüş, Ubeyd b. Umeyr´den de nakledilmiştir.
Diğer bir kıraata göre, âyetin mânâsı: \"Sen bize, Hacda ibadet edeceğimiz yerleri öğret\" demektir.
Taberi diyor ki: \"Her iki kıraatin da vardıkları neticeler aynıdır aralarında fark yoktur. \"Menasik\" kelimesinin lügat mânâsı \"Allah için, içinde oturulan ve üzerinde, Aliahı razı edecek ve Allaha yaklaştıracak salih amel işlenen yerler.\"
demektir. Bu salih ameller, kurban kesme, namaz kılma, tavaf etme, sa´y yapma ve diğer salih ameller olabilir. İşte bu nedenle Hacda, üzerlerinde ibadet edilen yerlere \"Haccın menasiki\" denmiştir. kelimesinin müfredi dür. Lügat mânâsı ise \"Alışılan ve tekrar tekrar kendisine dönülen yer.\" demektir. Haccın kutsal yerlerine bu ismin verilmesi, insanların oraya tekrar tekrar git-melerindendir. Ancak bir kısım âlimlere göre \"Menasik\" demek \"İbadetler\" demektir. Bunlara göre âyetin mânâsı \"Ey rabbimiz, sen bize nasıl ve nerede ibadet yapacağımızı göster, biz de senin razı olacağın şekilde sana ibadet edelim.\" demektir.
Âyet-i kerimede \"Tevbemizi kabul et\" Duyurulmaktadır. Tevbenin asıl mânâsı, \"Sevilmeyen bir şeyi bırakıp sevilen bir şeye yönelmek\"tir. Buna göre kulun, rabbine tevbe etmesi, Allahın sevmediği şeyleri yapmayı bırakıp bir daha ona dönmemeye kesin olarak karar vermesidir. Allah tealanın, kulun tevbesini kabul etmesi ise, onu cezalandırmaktan vazgeçip bir lütuf olarak affetmesidir.
Eğer denilecek olursa ki: \"Hz. İbrahim ile İsmail, günah mı işlemişlerdi ki rabierinden tevbelerini kabul etmesini istemeye ihtiyaç duydular?\" Cevaben denilir ki: \"Allahın yarattığı hiçbir yaratık yoktur ki, Allah ile kendisi arasında, vazgeçip tevbe etmeyi gerektiren bir amel yapmış olmasın. Belki de Hz. İbrahim ve İsmail, kendilerinden sadır olan bir kusurdan dolayı, rablerine tevbe etmişlerdir. Bu tevbelerini de Özellikle Kâbenin duvarlarım yaptıktan sonra beyan etmeleri tevbelerinin kabulü için Kâbenin daha uygun bir yer olmasındandır. Böylece kendilerinden sonra gelen insanlar da günahlarından arınmak için kutsal yerlerde rablerine tevbe etsinler ve Hz. İbrahim ve İsmailin sünnetini devam ettirsinler.
Belki de Hz. İbrahim ve İsmailin, rablerine tevbe etmeleri, bizzat kendi kusurlarından kaynaklanmayıp kendi soylarından gelecek olan günahkârların kusurlarının affedilmesi içindir. Çünkü Allah teala, Hz. İbrahime, soyundan zalimlerin geleceğini ve Allahın ahdine erişemeyeceklerini beyan etmiştir. Hz. İbrahim ve İsmail de soylarından gelecek insanların bağışlanmalarını rabierinden istemişlerdir.
---------------
Bakara suresi ayet 160
Ancak tevbe edenler, (kendilerini ve başkalarını) düzeltenler ve (indirileni) açıklayanlar(a gelince); artık onların tevbelerini kabul ederim. Ben, tevbeleri kabul edenim, esirgeyenim.
Ancak gerçeği gizlemekten vazgeçip tevbe edenler, salih amellerle nefislerini ıslah edenler ve Allah´ın, Peygamberlerine indirdiği vahyi açıklayanlar müstesna. İşte bunların tevbelerini kabul eder ve onlan, bana itaat eden ve rızamı kazananlardan eylerim. Zira ben, kullarımın tevbeierini kabul eden, affımla onların kusurlarını örten, rahmetimle o kusurları cezalandırmaktan vazgeçen onlardan, tevbe edip kendisini düzelten ve Hz. Muhammed hakkında gizlediklerini açıklayan Abdullah b. Selam vb. müminlerdir. Ayet-i kerime, Yahudilerden olup iman eden bu kişilere işaret etmektedir.
Yukarıda da zikredildiği gibi Ebu Hureyre diyor ki: \"Benim hakkımda \"Ne kadar çok hadis rivayet ediyor.\" diyorlar. Eğer Allah tealanın kitabında, ilmi gizlemeyi yasaklayan bu iki âyet olmasaydı hiçbir hadis rivayet etmezdim.\"
--------------------
Bakara suresi ayet 187
Oruç gecesinde kadınlarınıza yaklaşmak size helal kılındı. Onlar, sizin örtüleriniz, siz de onlara örtüsünüz. Allah, gerçekten sizin, nefislerinize ihanet etmekte olduğunuzu bildi, tevbenizi kabul etti ve sizi bağışladı. Artık onlara yaklaşın ve Allah\'ın sizin için yazdıklarını dileyin. Fecir vakti, sizce beyaz iplik siyah iplikten ayırd edilinceye kadar yiyin, için, sonra geceye kadar orucu tamamlayın. Mescidlerde itikafta olduğunuz zamanlarda onlara (kadınlarınıza) yaklaşmayın. Bunlar, Allah\'ın sınırlarıdır, (sakın) onlara yanaşmayın. İşte Allah, insanlara ayetlerini böylece açıklar; umulur ki sakınırlar.
Karı ile koca arasındaki ilişki, elbiselerle beden arasındaki ilişki gibidir. Nasıl bu ikisi birbirine çok yakın, uygun ve aralarında hiçbir şey yoksa, aynı şekilde karı ve koca birbirleriyle çok yakın ilişki içindedirler ve birbirleri için karşılıklı birer sükûnet ve mutluluk kaynağıdırlar.
Daha önceden Ramazan gecelerinde karı ile koca arasındaki cinsel ilişkiyi yasaklayan açık bir emir olmamasına rağmen, müslümanlar arasında bunun helâl olmadığı konusunda belirsiz bir inanç vardı ve bazıları hanımlarının yanına vicdanen tedirginlik içinde yatıyorlardı. Bu devam ederse, suç ve günah teşkil eden zihni bir tavrın gelişme tehlikesi vardı. Bu nedenle Allah, onları, vicdanlarına karşı kötü davranmamaları konusunda uyardı ve vicdanları rahat olarak bu fiili işleyebilmeleri için onu helâl kıldı.
Ramazan\'da yeme ve içme zamanı ile ilgili de bir yanlış anlama vardı. Bazıları yatsı namazından, ertesi gün güneş batıncaya dek yeme ve içmenin haram olduğu görüşündeydi. Bazıları yatsı namazından sonra uyanık kalındığı sürece yenilip içilebileceğini, fakat uyunursa, yenilip içilmeyeceğini savunuyorlardı. Bu kendi uydurdukları fikirler nedeniyle, çoğu zaman kendileri zahmet çekiyorlardı. Bu ayette onların yanlış anlamaları ortadan kaldırılıyor ve yeme-içme yasağının günün ilk şafağından güneşin batışına; yeme, içme ve cinsel ilişki serbestisinin de güneşin batışından, günün ilk şafağına dek olacağı belirleniyor.
Hz. Peygamber (s.a) oruca hazırlık olarak imsak vaktinde bir şeyler yemeyi bizzat emretmiştir.
İslâm, ibadetler için her medeniyet çağında ve dünyanın her tarafındaki insanlarca uygulanabilecek zamanlar belirlemiştir. Bu nedenle ibadeterin zamanını saat birimleri şeklinde değil de, gökteki apaçık alâmetlerle tâyin etmiştir. Bu, her çağ ve ülke insanına uyabilecek bir ölçüttür ve bilinen sınırlar içinde şartlarına uygun olarak saatle de ifade edilebilir. Fakat bunun hikmetini anlamayan kişiler saçma fikirler öne sürerler. Örneğin, bu ölçütün kutuplarda işlemeyeceğini, çünkü oralarda gün ve gecenin aylarca sürdüğünü söylerler. Fakat onlar, kutup bölgelerinde bile sabah, akşam, gün ortası ve geceyarısı alâmetlerinin, aynen diğer yerlerdeki gibi ortaya çıktığını ve oralarda yaşayanların çalışma, uyuma, dinlenme gibi faaliyetlerini bu belirtilere göre düzenlediklerini unutmaktadırlar. Saat ve zaman bildiren diğer aletler yokken, Atlantik çevresinde yaşayanlar zamanı bu işaretlere göre belirliyorlardı.
\"Orucunuzu akşam oluncaya kadar tamamlayın\" demek \"Orucunuz akşamın başlangıcı ile biter\" anlamına gelir.
Gecenin, güneşin batışıyla başladığı ise açıktır. O halde oruç, doğu ufkunda gözleyeceğimiz güneşin batış zamanı ile sona erer. Oradan yükselen bir karanlık gördüğümüzde, bu orucu açmamız için bir işarettir. Aynı şekilde doğu ufkunda sabahın ilk şafağının görülmesi, oruca başlama işaretidir.
İslâm fıkhında orucun süresi konusunda dakika ve saniye gibi kesin ölçütler olmadığına dikkat edilmelidir. İki sınırda da geniş bir serbestlik vardır. Bir saniye veya bir dakikalık farklar orucu bozmaz. Doğuda akşamın karanlığı yükselmeye başlar başlamaz oruç tamam olur. O halde güneş battığında iftar edilmelidir. Aynı şekilde, doğu ufkunda sabahın ilk şafağı görüldüğünde, oruç başlar, yeme ve içme kesilir. Fakat kişi eğer zamanında uyanamamışsa, sabahın ilk şafağı göründüğü halde başlamış olduğu yemeği bitirebilir. Bu konuda Hz. Peygamber\'in (s.a) bir hadisi vardır: \"Eğer bir kimse yemeğini yerken orucun başladığını bildiren sabah ezanını duyarsa, yemeğini bitirsin.\" Hz. Peygamber (s.a) akşamın ilk karanlığı görüldüğünde, orucu açmakta acele edilmesini de emretmiştir.
İtikaf. Ramazan\'ın son on gününde yapılan özel bir nafile ibadettir. İtikafta olan kişi bir mescide kapanır ve farz ibadetlerin yanısıra, tüm vaktini dua, tefekkür gibi başka ibadetlerle geçirir. Tüm dünyevî arzu, istek ve şehvetlerden uzak olması ve tabiî ihtiyaçlarını karşılama dışında mescidden dışarı çıkmaması gerekir.
Uç sınırlarla ilgili emrin ifade tarzı çok dikkat çekicidir. Bu emir sadece bu sınırları aşmayı değil, bu sınırlara yaklaşmayı da yasaklar. Yasak bir bölgenin sınırları etrafında dolaşmak çok tehlikelidir; çünkü, yanlışlıkla bu sınırları aşmak muhtemeldir. Bu nedenle bu sınırlara yaklaşmak da yasaklanmıştır. Hz. Peygamber (s.a) de aynı noktayı vurgulayarak şöyle buyurmuştur: \"Her mâlikin sınırlı bir bölgesi vardır. Allah\'ın \'sınırlı\' bölgesi ise haram, helâl, iyi ve kötü diye belirlenen sınırlardır. Bu \'sınırlı\' bölgenin yakınlarında otlayan bir hayvan, bir gün o bölgeye girebilir.\" Ne yazık ki bu apaçık uyarıya rağmen, İslâm Hukuku\'nu bilmeyen bazı kimseler aşırı uçlara gidip, sınırlara yaklaşma üzerinde ısrarla durmakta ve \"âlimler\", bu sınırlara yaklaşmanın yasak olduğunu bildiren aynı İslâm Hukuku\'ndan bu konuda fetva bulmaya çalışmaktadırlar. İşte bu nedenle birçok kimse doğru yoldan sapmaktadır. Bu sınırlar etrafında dolaşıldığında, ince sınırları belirlemek ve onları aşmamak çok zor bir durumdur.
---------------------
Bakara suresi ayet 199
Sonra insanların (sel gibi) aktığı yerden siz de akın. Allah\'tan mağfiret isteyin. Çünkü Allah affedici ve esirgeyicidir.
Hz. İbrahim (a.s) ve Hz. İsmail (a.s) zamanından beri bütün hacılar, Zilhicce\'nin dokuzuncu günü Mina\'dan Arafat\'a giderler ve aynı günün akşamı oradan Müzdelife\'ye dönerlerdi. Fakat sonraları Kureyşliler kendi kendilerine bir kural koydular ve: \"Diğerleriyle birlikte Arafat\'a gitmek bizim şerefimize leke sürer; çünkü biz, Allah\'ın evinde yaşayan halkız\" dediler. Buna uygun olarak o gün, diğerleri Arafat\'a giderlerken kendileri Mina\'da kalmaya başladılar.
Daha sonra bu ayrıcalık Kureyş\'in müttefikleri ve akrabalarına da tanındı ve onlar da Arafat\'a gitmemeye başladılar. Bu ayette bu ayrıcalık hakkı ortadan kaldırılmakta, Kureyş\'in bu kibri kırılmakta ve bütün insanların Mekke\'ye dönmeden önce aynı ibadetleri yapması gerektiği bildirilmektedir. Aynı zamanda onlara, Hz. İbrahim\'in (a.s) yaptığı hac ibadetine aykırı olan eski âdetler için bağışlanma dilemeleri söylenmektedir.
----------------------
Bakara suresi ayet 222
Sana ‘kadınların aybaşı halini\' sorarlar. De ki: \"O, bir rahatsızlık (eza)dır. Aybaşı halinde kadınlardan ayrılın ve temizlenmelerine kadar onlara (cinsel anlamda) yaklaşmayın. Temizlendiklerinde, Allah\'ın size emrettiği yerden onlara gidin. Şüphesiz Allah, tevbe edenleri sever, temizlenenleri de sever.\"
Arapça \"eza\" kelimesi hem hastalık, hem de pislik için kullanılır. Adet kanamaları sadece pislik değil, aynı zamanda hastalıktır. Adet kanamaları sırasında kadınlar sağlıktan çok hastalığa yakındırlar.
Kur\'an, bu tip ince meselelerde çok dolaylı ve imâlı bir ifade kullanır. \"Onlardan ayrılın\" ve \"Onlara yaklaşmayın\" diye ifade edilen emirler, Yahudilerde, Hindularda ve diğer bazı toplumlarda olduğu gibi âdet kanaması boyunca kadınlara hiç dokunulmayacağı anlamına gelmez. Hz. Peygamber (s.a) bu emrin sadece, âdet boyunca onlarla cinsel ilişkide bulunulamayacağını kastettiğini bildirmiştir. Tüm diğer ilişkiler daha önceki gibi devam edebilir.
Arapça \"emr\" kelimesi kanuni bir düzenlemeyi kastetmez. Her insan ve hayvanda varolan ve herkes tarafından bilinen doğal içgüdüyü kasteder.
Yorumlar
Yorum Yaz